SELAMATKAN BUAH PINGGANG DARIPADA HIPERTENSI

Selamatkan buah pinggang daripada Hipertensi


SEMPENA Hari Hipertensi Sedunia 2008, Yayasan Buah Pinggang Kebangsaan ingin menerangkan kaitan antara tekanan darah tinggi dan penyakit buah pinggang.
James, 40, seorang yang ringkas dan tidak banyak menghadapi masalah atau tekanan yang mengganggu kehidupannya. Namun, semuanya berubah apabila beliau dikenalpasti menghidapi tekanan darah tinggi. Pemeriksaan lanjut mengesahkan yang beliau telah lama mengalami keadaan tersebut dan buah pinggang beliau juga mula menunjukkan tanda-tanda kerosakan.
Fatimah pula mendapat tahu yang beliau mempunyai penyakit buah pinggang melalui ujian air kencing ketika berumur 36 tahun. Beberapa tahun kemudian, beliau menghidapi tekanan darah tinggi yang mana doktor percaya ia akibat daripada kegagalan buah pinggangnya. Fatimah akhirnya menjalani rawatan dialisis dan meninggal dunia selepas mengalami strok baru-baru ini.
Hipertensi (tekanan darah tinggi) telah menjadi satu epidemik global dengan 1.5 bilion penduduk dunia menghidapinya.
Dalam tahun 2006, 42.6 peratus rakyat Malaysia yang berumur 30 tahun ke atas dianggarkan menghidap hipertensi tetapi hanya 26 peratus daripada mereka yang menerima rawatan berupaya mengawal tekanan darah mereka.
Selain sering dikaitkan dengan strok dan serangan jantung, hipertensi juga berkait rapat dengan buah pinggang.
Hipertensi yang tidak terkawal boleh mengakibatkan kerosakan kepada buah pinggang dan sebaliknya juga penyakit buah pinggang boleh menyebabkan hipertensi menjadi bertambah buruk.
l Kaitan buah pinggang - Tekanan darah
Tekanan darah merujuk kepada keupayaan darah menolak ke arah dinding arteri sementara ia bergerak ke seluruh tubuh yang dikawal oleh buah pinggang.
Buah pinggang bertindak menyingkirkan garam dan cecair berlebihan daripada darah bagi mengurangkan beban tekanan darah. Selain daripada itu, ia juga mengekalkan garam dan air untuk meningkatkan tekanan darah yang rendah.
Bagi mereka yang menghidapi hipertensi essential (sebab-sebab tidak dikenalpasti), tekanan darah tinggi yang berlanjutan boleh merosakkan salur darah dan alat penapis di dalam buah pinggang. Ini akan memberi kesan kepada keupayaan buah pinggang menyingkirkan bahan buangan daripada badan.
Tanda-tanda hipertensi berkaitan dengan penyakit buah pinggang termasuklah pengurangan jumlah air kencing (sama ada kesukaran untuk membuang air kecil atau kekerapan membuang air, terutamanya pada waktu malam), dan kaki bengkak akibat pengumpulan cecair dalam badan (oedema).
Hipertensi sekunder pula terjadi akibat daripada masalah dalam buah pinggang itu sendiri. Salah satu penyebab dari jenis hipertensi (hipertensi renal) adalah pengurangan bekalan darah kepada buah pinggang akibat ateriosklerosis (arteri renal tersumbat akibat pengumpulan lemak dan kolesterol membentuk plak pada dinding saluran darah).
Akibat kekurangan darah, buah pinggang dan kelenjar adrenal (yang terletak di atas buah pinggang) bertindakbalas dengan menghasilkan hormon-hormon tertentu yang meningkatkan tekanan darah.
Hipertensi renal biasanya dikenalpasti apabila tekanan darah tinggi berlaku di kalangan individu yang lebih muda atau tekanan darah tinggi peringkat awal berlaku di kalangan mereka yang lebih tua.
l Penjagaan buah pinggang
Menurut Perunding Nefrologi yang juga Ahli Lembaga Pengurusan Yayasan Buah Pinggang Kebangsaan Malaysia (NKF), Dr Goh Bak Leong, hipertensi merupakan penyebab kedua terbanyak yang menyumbang kepada penyakit buah pinggang peringkat akhir. Lebih penting lagi, tekanan darah yang tidak terkawal akan mempercepatkan perkembangan penyakit kegagalan buah pinggang.
�Masalahnya, seseorang boleh menghidapi hipertensi dan (atau) penyakit buah pinggang tanpa sebarang simptom,� katanya.
Oleh sebab itu, amat penting untuk mengetahui sama ada kita mempunyai hipertensi atau tidak. �Semua orang dewasa seharusnya mengukur tekanan darah mereka dengan teratur. Purata tekanan darah pada siang hari seharusnya di bawah 135/85 milimeter Merkuri (mmHg) dan rawatan diperlukan untuk tekanan yang lebih tinggi daripada itu.
�Mereka yang mempunyai diabetes atau penyakit buah pinggang juga perlu dirawat sebagai pesakit hipertensi jika tekanan darah mereka melebihi 130/80 mmHg,� ujar Dr. Goh.
Beliau menawarkan beberapa cara bagaimana penghidap tekanan darah tinggi boleh meningkatkan kadar keberkesanan rawatan. �Gunakan alat monitor (pemantau) tekanan darah di rumah bagi memeriksa bacaan anda setiap hari. Kurangkan juga pengambilan garam, sos dan bahan perisa yang mengandungi sodium tinggi.
�Pilih makanan yang sihat, lakukan aktiviti fizikal dan kurangkan berat berlebihan kerana pengurangan kecil antara lima hingga 10 peratus berat badan boleh mengurangkan tekanan darah tinggi,� jelasnya.
Katanya, pengambilan alkohol juga perlu dielakkan atau sekurang-kurangnya dihadkan jumlahnya di samping tidak merokok dan belajar menguruskan tekanan (stres).
Menurut Dr Goh, mereka yang menghidap tekanan darah tinggi juga perlu menilai fungsi buah pinggang dengan teratur.
�Ujian ringkas terhadap air kencing (urin) boleh dilakukan untuk mengesan kehadiran proteinuria (protein dalam urin).
�Jika disyaki menghidap penyakit buah pinggang, beberapa ujian makmal lain akan dilakukan bagi mengesahkan sama ada buah pinggang masih berfungsi dengan baik. Ujian-ujian ini termasuklah serum kreatinin dan nitrogen urea darah (BUN) yang boleh menunjukkan kerosakan buah pinggang jika hasil ujian menunjukkan kadar yang tinggi,� tegas beliau.
Mereka yang mempunyai diabetes dinasihatkan mengambil ujian urin mikroalbuminuria bagi mengenalpasti kehadiran molekul kecil protein.
Pengerusi Ahli Lembaga Pegurusan NKF, Dr. SS Gill menekankan bahawa amat penting untuk tidak mengambil mudah akan hipertensi dan penyakit buah pinggang.
�Selepas diabetes, hipertensi adalah penyebab kedua terpenting kepada penyakit buah pinggang peringkat akhir. Mereka yang menghidap kedua-dua hipertensi dan penyakit buah pinggang berada dalam kumpulan yang berisiko tinggi.
�Bagi mereka, langkah yang penting adalah untuk mengawal tekanan darah. Sekiranya gagal dikawal, mereka mungkin akan menghabiskan hidup dengan bergantung kepada dialisis,� katanya.
Mereka yang mengalami kegagalan buah pinggang perlu menjalani dialisis tiga kali seminggu bagi menapis bahan buangan di dalam darah. Setakat ini, kos rawatan di hospital swasta adalah RM3,000 sebulan dan dialisis juga merupakan rawatan seumur hidup yang berkos tinggi.
Oleh kerana beban kos yang tinggi, NKF menyediakan rawatan subsidi dialisis kepada pesakit yang miskin melalui 20 pusat rawatan seluruh negara. NKF juga menawarkan perubatan dan sokongan kebajikan sosial kepada pesakit.
�Peningkatan kelaziman kes hipertensi perlu dititikberatkan kerana penyakit ini bertanggungjawab meningkatkan jumlah pesakit kegagalan buah pinggang tahap akhir seperti yang dapat kita lihat setiap tahun.
�Kami berharap orang ramai akan mengambil serius masalah ini dengan menangani hipertensi dan melindungi buah pinggang mereka. Kami juga berharap supaya lebih ramai warga korporat dan individu-individu tampil ke depan bagi menyokong usaha kami membantu mereka yang miskin dan memerlukan bantuan, terutamanya pesakit yang menjalani dialisis sepanjang hidup mereka,� jelas Dr. Gill.