Tuberkulosis / Penyakit Tibi : Pengenalan Tibi
Page 1 of 3
Page 1 of 3 • 1, 2, 3 
07082008
Tuberkulosis / Penyakit Tibi : Pengenalan Tibi
Pengenalan Tibi
Bahagian Pertama
WALAUPUN rawatan perubatan moden untuk penyakit tibi adalah yang paling berkesan dan paling murah untuk sesuatu penyakit yang boleh membawa maut, tibi masih lagi merupakan salah satu punca utama kesengsaraan dan kematian di seluruh dunia.
Tibi adalah suatu penyakit berjangkit. Ia merebak melalui udara dan titisan cecair badan daripada pesakit kepada orang lain. Kuman yang menyebabkan penyakit tibi ialah sejenis bakteria dipanggil Mycobacterium tuberculosis.
* Sejarah
Penyakit tibi diketahui wujud sejak dari tahun 8,000 sebelum Masihi di mana terdapat kesan-kesan penyakit tibi di tulang belakang mumia Firaun.
Pada tahun 460 sebelum Masihi, Hippocrates iaitu bapa perubatan telah menamakan penyakit itu sebagai pthisis.
Ibnu Sina di dalam bukunya Kanun Perubatan mengetahui bahawa tibi diumpamakan sebagai suatu penyakit yang berjangkit.
Pada kurun ke-16, tibi dikenali sebagai consumption. Di Malaysia, pada kurun ke-20 penyakit ini dikenali sebagai “batuk kering”.
Pada tahun 1950an, penyakit tibi merupakan pembunuh utama penduduk di Tanah Melayu (Malaya). Pada tahun 1961, Program Kawalan Tibi Kebangsaan ditubuhkan dan semua pesakit tibi dirujuk ke Pusat Tibi Negara di Jalan Pahang, Kuala Lumpur (sekarang dikenali sebagai Institut Perubatan Respiratori).
Pada kurun ke-19, tibi hampir memusnahkan seluruh Eropah dan Amerika. Tibi pada masa itu juga dipanggil hawar putih untuk menyamakannya dengan penyakit hawar hitam (plague) yang telah meragut banyak nyawa di benua Eropah dan Amerika pada kurun ke-18.
“Musuh” kepada kesengsaraan dan kematian manusia ini telah dikenal pasti oleh seorang ahli sains bernama Robert Koch. Beliau menemui bakteria mycobacterium tuberculosis pada 24 Mac 1883.
Mengambil sempena penemuan bakteria pada tarikh itu, 24 Mac telah dijadikan hari memperingati tibi sedunia pada tiap-tiap tahun.
Penyakit tibi tidak mengenal batasan sama ada kekayaan atau kemasyhuran seseorang.
Sebagai contoh, Elanor Roosevelt iaitu bekas wanita pertama Amerika dan George Orwell, pengarang buku pada tahun 1984 telah diserang penyakit tibi.
Ahli politik ke ahli falsafah, raja-raja ke orang biasa, pelukis ke paderi, doktor ke ahli muzik, semuanya pernah menghidap atau mati disebabkan oleh penyakit tibi.
* Situasi global
Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) meramalkan peningkatan penyakit tibi setiap tahun dan dianggarkan insiden tibi mencecah 12 juta sehingga tahun 2005.
Satu pertiga daripada penduduk dunia dijangkiti kuman tibi dan setiap tahun, tibi membunuh hampir dua juta penduduk dunia.
* Tuberkulosis Secara Klinikal
Kuman Mycobacterium tuberculosis merebak melalui udara dan titisan daripada pengidap penyakit tibi aktif.
Selain daripada itu, penyebaran penyakit ini adalah melalui pemakanan di mana pada suatu masa dahulu semasa susu tidak dipasturkan, kuman mycobacterium bovis dari susu lembu diminum dan menyebabkan tibi di bahagian usus.
Tibi juga boleh menjangkiti seseorang di kulit secara terus jika terdapat luka yang terbuka di kulit. Walau bagaimanapun cara yang paling biasa ialah melalui udara yang tercemar dan titisan.
Seseorang yang terdedah kepada udara yang tercemar dengan kuman tibi akan menghidu kuman ke dalam saluran pernafasan melalui hidung, mulut, larinks dan kuman boleh hinggap di mana-mana sahaja bahagian tersebut.
Kuman tibi akan melalui salur pernafasan dan menghinggap di bahagian atas paru-paru (selalunya paru-paru sebelah kanan). Seseorang yang mempunyai sistem daya tahan (imuniti) yang baik boleh melawan kuman tibi ini secara semula jadi. Jangkitan kuman tibi kali pertama juga boleh diatasi dengan tidak memakan apa-apa ubat.
Bagi mereka yang sistem daya tahan badannya rendah (immunocompromised/immunosuppressed), mereka tidak terdaya untuk berbuat demikian . Mereka ini boleh mendapat jangkitan yang terus menular ke dalam salur darah dan limfa atau kedua-duanya sekali. Ini dipanggil tibi primer (Primary Tuberculosis).
Bagi mereka dengan sistem imuniti yang baik, mungkin terdapat 20 peratus kuman tibi hidup secara dorman (tidak aktif) di dalam klasifikasi granuloma (calcified granuloma).
Jika pada suatu masa sistem daya tahan badan golongan ini terjejas, kuman-kuman yang dorman itu boleh membiak semula secara aktif dan menyebabkan jangkitan tibi aktif semula (reactivation tibi).
Proses yang berlaku ialah pembentukan granuloma, radang paru-paru dan kaviti-kaviti (lubang-lubang) di dalam paru-paru.
Kuman tibi membiak secara aktif di dalam kaviti-kaviti sehingga berjuta-juta kuman berkembang dan apabila pesakit batuk, bercakap atau bersin, berjuta-juta kuman dikeluarkan ke udara seterusnya mencemari udara.
* Rawatan
Rawatan tibi melibatkan pengubatan dikenali sebagai Short Course Chemotherapy (SCC) selama enam hingga sembilan bulan.
Pada dua bulan pertama, iaitu dipanggil fasa intensif, pesakit mengambil ubat pada setiap hari. Pada bulan seterusnya, pesakit mengambil ubat dua hingga tiga kali seminggu yang dipanggil continous atau maintenance therapy.
Pemberian ubat adalah secara DOTS (Directly Observed Therapy Short Course). DOTS adalah kaedah rawatan yang mempunyai lima cabang.
Salah satu cabang DOTS ialah pesakit dimestikan memakan (menelan) ubat di hadapan pemberi rawatan atau di hadapan seseorang yang boleh dipercayai seperti anggota kesihatan, ibu, isteri, ketua kampung dan sebagainya.
Buku rawatan mesti ditandatangani. Ini adalah penting kerana rawatan tibi mengambil masa berbulan-bulan dan pesakit mesti dipastikan memakan ubat tanpa putus.
Jika tidak, penyakit boleh datang semula dan kemungkinan kuman tibi akan menjadi rentan (membentuk ketahanan) kepada ubat tibi.
– BERSAMBUNG minggu hadapan
dicetak dari utusan online
Bahagian Pertama
WALAUPUN rawatan perubatan moden untuk penyakit tibi adalah yang paling berkesan dan paling murah untuk sesuatu penyakit yang boleh membawa maut, tibi masih lagi merupakan salah satu punca utama kesengsaraan dan kematian di seluruh dunia.
Tibi adalah suatu penyakit berjangkit. Ia merebak melalui udara dan titisan cecair badan daripada pesakit kepada orang lain. Kuman yang menyebabkan penyakit tibi ialah sejenis bakteria dipanggil Mycobacterium tuberculosis.
* Sejarah
Penyakit tibi diketahui wujud sejak dari tahun 8,000 sebelum Masihi di mana terdapat kesan-kesan penyakit tibi di tulang belakang mumia Firaun.
Pada tahun 460 sebelum Masihi, Hippocrates iaitu bapa perubatan telah menamakan penyakit itu sebagai pthisis.
Ibnu Sina di dalam bukunya Kanun Perubatan mengetahui bahawa tibi diumpamakan sebagai suatu penyakit yang berjangkit.
Pada kurun ke-16, tibi dikenali sebagai consumption. Di Malaysia, pada kurun ke-20 penyakit ini dikenali sebagai “batuk kering”.
Pada tahun 1950an, penyakit tibi merupakan pembunuh utama penduduk di Tanah Melayu (Malaya). Pada tahun 1961, Program Kawalan Tibi Kebangsaan ditubuhkan dan semua pesakit tibi dirujuk ke Pusat Tibi Negara di Jalan Pahang, Kuala Lumpur (sekarang dikenali sebagai Institut Perubatan Respiratori).
Pada kurun ke-19, tibi hampir memusnahkan seluruh Eropah dan Amerika. Tibi pada masa itu juga dipanggil hawar putih untuk menyamakannya dengan penyakit hawar hitam (plague) yang telah meragut banyak nyawa di benua Eropah dan Amerika pada kurun ke-18.
“Musuh” kepada kesengsaraan dan kematian manusia ini telah dikenal pasti oleh seorang ahli sains bernama Robert Koch. Beliau menemui bakteria mycobacterium tuberculosis pada 24 Mac 1883.
Mengambil sempena penemuan bakteria pada tarikh itu, 24 Mac telah dijadikan hari memperingati tibi sedunia pada tiap-tiap tahun.
Penyakit tibi tidak mengenal batasan sama ada kekayaan atau kemasyhuran seseorang.
Sebagai contoh, Elanor Roosevelt iaitu bekas wanita pertama Amerika dan George Orwell, pengarang buku pada tahun 1984 telah diserang penyakit tibi.
Ahli politik ke ahli falsafah, raja-raja ke orang biasa, pelukis ke paderi, doktor ke ahli muzik, semuanya pernah menghidap atau mati disebabkan oleh penyakit tibi.
* Situasi global
Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) meramalkan peningkatan penyakit tibi setiap tahun dan dianggarkan insiden tibi mencecah 12 juta sehingga tahun 2005.
Satu pertiga daripada penduduk dunia dijangkiti kuman tibi dan setiap tahun, tibi membunuh hampir dua juta penduduk dunia.
* Tuberkulosis Secara Klinikal
Kuman Mycobacterium tuberculosis merebak melalui udara dan titisan daripada pengidap penyakit tibi aktif.
Selain daripada itu, penyebaran penyakit ini adalah melalui pemakanan di mana pada suatu masa dahulu semasa susu tidak dipasturkan, kuman mycobacterium bovis dari susu lembu diminum dan menyebabkan tibi di bahagian usus.
Tibi juga boleh menjangkiti seseorang di kulit secara terus jika terdapat luka yang terbuka di kulit. Walau bagaimanapun cara yang paling biasa ialah melalui udara yang tercemar dan titisan.
Seseorang yang terdedah kepada udara yang tercemar dengan kuman tibi akan menghidu kuman ke dalam saluran pernafasan melalui hidung, mulut, larinks dan kuman boleh hinggap di mana-mana sahaja bahagian tersebut.
Kuman tibi akan melalui salur pernafasan dan menghinggap di bahagian atas paru-paru (selalunya paru-paru sebelah kanan). Seseorang yang mempunyai sistem daya tahan (imuniti) yang baik boleh melawan kuman tibi ini secara semula jadi. Jangkitan kuman tibi kali pertama juga boleh diatasi dengan tidak memakan apa-apa ubat.
Bagi mereka yang sistem daya tahan badannya rendah (immunocompromised/immunosuppressed), mereka tidak terdaya untuk berbuat demikian . Mereka ini boleh mendapat jangkitan yang terus menular ke dalam salur darah dan limfa atau kedua-duanya sekali. Ini dipanggil tibi primer (Primary Tuberculosis).
Bagi mereka dengan sistem imuniti yang baik, mungkin terdapat 20 peratus kuman tibi hidup secara dorman (tidak aktif) di dalam klasifikasi granuloma (calcified granuloma).
Jika pada suatu masa sistem daya tahan badan golongan ini terjejas, kuman-kuman yang dorman itu boleh membiak semula secara aktif dan menyebabkan jangkitan tibi aktif semula (reactivation tibi).
Proses yang berlaku ialah pembentukan granuloma, radang paru-paru dan kaviti-kaviti (lubang-lubang) di dalam paru-paru.
Kuman tibi membiak secara aktif di dalam kaviti-kaviti sehingga berjuta-juta kuman berkembang dan apabila pesakit batuk, bercakap atau bersin, berjuta-juta kuman dikeluarkan ke udara seterusnya mencemari udara.
* Rawatan
Rawatan tibi melibatkan pengubatan dikenali sebagai Short Course Chemotherapy (SCC) selama enam hingga sembilan bulan.
Pada dua bulan pertama, iaitu dipanggil fasa intensif, pesakit mengambil ubat pada setiap hari. Pada bulan seterusnya, pesakit mengambil ubat dua hingga tiga kali seminggu yang dipanggil continous atau maintenance therapy.
Pemberian ubat adalah secara DOTS (Directly Observed Therapy Short Course). DOTS adalah kaedah rawatan yang mempunyai lima cabang.
Salah satu cabang DOTS ialah pesakit dimestikan memakan (menelan) ubat di hadapan pemberi rawatan atau di hadapan seseorang yang boleh dipercayai seperti anggota kesihatan, ibu, isteri, ketua kampung dan sebagainya.
Buku rawatan mesti ditandatangani. Ini adalah penting kerana rawatan tibi mengambil masa berbulan-bulan dan pesakit mesti dipastikan memakan ubat tanpa putus.
Jika tidak, penyakit boleh datang semula dan kemungkinan kuman tibi akan menjadi rentan (membentuk ketahanan) kepada ubat tibi.
– BERSAMBUNG minggu hadapan
dicetak dari utusan online
Fieza- AHLI KEHORMAT [KERABAT OTAI]
![AHLI KEHORMAT [KERABAT OTAI]](https://i.servimg.com/u/f41/09/01/18/51/001_ke10.png "AHLI KEHORMAT [KERABAT OTAI]")
- Negeri :
Jawatan : Mici U29
Gender :
Jumlah Post : 1406
Umur : 41
Tarikh Register : 12/10/2006
Reputation : 36
Points : 8097
Character sheet
Mutiara Kata saya: murahkanlah bibir dengan senyuman kerana senyum itu sedekah.. -
Share this post on:
Tuberkulosis / Penyakit Tibi : Pengenalan Tibi :: Comments
Thu 14 Aug 2008, 7:37 pm by Fieza
Tibi: Tuberkulosis Ekstrapulmonari
Bahagian kedua
TIBI ekstrapulmonari (luar paru-paru) berpunca
daripada penularan kuman tibi melalui darah. Tibi ekstrapulmonari ialah
jangkitan yang menyerang mana-mana bahagian badan yang di luar paru
termasuk selaput paru-paru.
Tibi ekstrapulmonari boleh menjangkiti mana-mana sahaja bahagian badan termasuk:
- Larinks kelenjar
- Selaput paru-paru jantung
- Usus hati
- Peritoneum otak dan selaput otak
- Tulang kulit
Tibi laringitis pula adalah akibat daripada perebakan kuman tibi secara terus dari paru-
paru melalui bronkus, trakea dan ke larinks.
Risiko untuk mendapat jangkitan daripada pesakit tibi laringitis
adalah sangat tinggi kerana getaran peti suara mengeluarkan
berjuta-juta kuman tibi secara aerosol ke udara..
* Tibi kelenjar
Kelenjar yang paling biasa diserang tibi ialah kelenjar (limfa) di
bahagian leher. Simptom utama ialah kebengkakan pada kelenjar leher
secara perlahan-lahan tanpa rasa sakit.
Masa beberapa minggu akan berlalu apabila pesakit mula perasan
bengkak di lehernya. Kurang daripada 20 peratus pesakit mengalami
simptom lain seperti berat badan menurun, demam, kurang selera makan,
penat atau rasa sakit.
Jika bengkak limfa ini dibiarkan begitu sahaja tanpa rawatan, ia
akan menjadi kronik dan pesakit hanya akan berjumpa doktor apabila
limfa bernanah dan pecah atau terbentuknya sinus yang mengeluarkan
nanah tidak berhenti.
Jika kelenjar yang terlibat adalah di bahagian sisi trakea atau sisi
bronkus, pesakit dewasa akan mengalami simptom seperti kurang selera
makan, turun berat badan, demam, sakit dada kronik, letih atau tiada
simptom langsung, tetapi terdapat kelainan dalam imej imbasan sinar-X
dada.
Bagi kanak-kanak pula, simptom adalah berkaitan dengan tibi di dalam
bronkus, di mana simptom utama adalah batuk yang sangat teruk.
Apabila bronkus tersumbat secara perlahan-lahan, nafas kanak-kanak
akan berbunyi, berlakunya sesak nafas, dan seterusnya kegagalan
pernafasan akibat saluran pernafasan tersumbat dan paru-paru tidak
boleh mengembang.
* Jangkitan tibi berlainan
- Radang pada selaput paru-
paru (pleuritis) menyebabkan cecair selaput paru-paru bertambah
(pleural effusion). Jika tidak dirawat, ini boleh bertukar menjadi
nanah (empyema).
Satu lagi komplikasi tibi pleuritis ialah pengumpulan angin antara
dua selaput paru-paru dipanggil pneumotoraks. Pesakit boleh mengadu
sesak nafas, sakit dada atau sakit di dada semasa menarik nafas.
- Tibi usus pula biasanya disebabkan oleh kuman tibi dari kahak yang
ditelan. Tempat jangkitan yang paling utama di usus ialah di kawasan
ileoceal dan perirektal.
Rasa sakit di bahagian-bahagian tersebut juga boleh menyerupai sakit
apendiks atau kanser usus besar. Tibi peritoneum (ruang abdomen) boleh
membentuk cecair serus di dalam kaviti peritoneum dan perut kelihatan
buncit disebabkan cecair.
- Tibi selaput otak (meningitis) mengakibatkan terbentuk lebihan
cecair di dalam selaput otak, hasilnya ventrikel otak mengembang dan
boleh tersumbat. Ini dikenali sebagai hidrocephalus (hidro-air,
cephalus-kepala).
- Tibi otak. Jangkitan kuman tibi pada otak boleh menyebabkan otak
membengkak dan saraf-saraf penting di bahagian bawah otak terhimpit
mengakibatkan mata kabur, mata juling dan pandangan menjadi dua (double
vision). Ujian tomografi berkomputer (computerised tomography atau CT)
otak akan menunjukkan kehadiran tuberkuloma.
- Tibi selaput jantung. Ini boleh menyebabkan terkumpul cecair di
dalam selaput jantung dan jika terlalu banyak ia menghalang jantung
daripada berdenyut, dipanggil constrictive pericarditis.
Pesakit mungkin mengadu sesak nafas, kaki boleh membengkak dan
pesakit tidak boleh baring dan terpaksa tidur dalam keadaan duduk. Ini
adalah suatu keadaan kecemasan dan cecair perlu dikeluarkan dengan
segera, jika tidak jantung boleh berhenti berdenyut dan membawa maut.
- Buah pinggang adalah organ yang mempunyai banyak pengaliran darah,
oleh yang demikian jangkitan melalui darah ke orang berkenaan adalah
agak biasa. Tempat-tempat yang boleh dijangkiti ialah ginjal, saluran
buah pinggang dan pundi air kencing.
Disebabkan saluran buah pinggang adalah halus, keadaan radang kepada
kuman tibi menyebabkan saluran ini tersumbat dan jika tidak dirawat
boleh menyebabkan air kencing dari ginjal tersumbat dan pesakit tidak
membuang air kecil. Ini boleh berakhir dengan kegagalan buah pinggang.
- Tibi juga boleh menjangkiti bahagian alat kelamin lelaki pada
prostat dan ependidimis sementara alat kelamin wanita di saluran (tiub)
falopian dan bahagian rahim, kedua-duanya boleh mengakibatkan
kemandulan.
- Tibi tulang paling biasa berlaku pada tulang belakang dan bahagian tulang yang besar seperti di lutut dan tulang pinggul.
* Diagnosis tibi ekstrapulmonari
Spesimen dari bahagian yang disyaki terlibat akan diambil untuk
ujian sapuan terus pewarnaan AFB (acid-fast bacilli) dan untuk
dikulturkan. Spesimen yang dimaksudkan boleh diambil dari:
- darah aspirasi kelenjar
- cecair paru-paru cecair peritoneum
- cecair sendi cecair jantung
- cecair selaput otak aspirasi bronkus
- air tulang sum-sum
Ujian biopsi juga boleh dilakukan untuk memastikan tiada penyakit
lain seperti barah limfa, leukaemia dan barah-barah yang lain pada
bahagian yang dijangkiti.
Biopsi boleh dilakukan pada:
* Limfa
* Selaput paru-paru
* Selaput jantung jika pesakit tidak menunjukkan tanda-tanda pulih apabila dirawat
* Rawan sendi atau tulang
* Prosedur Pleuroskopi
Ini adalah prosedur yang digunakan untuk mendiagnosis dan merawat
masalah pengumpulan cecair atau angin yang berada di ruang selaput
paru-paru.
Pesakit diberi ubat bius supaya tidak berasa sakit dan tidak sedar
semasa prosedur dijalankan. Pesakit akan dibaringkan ke sisi dan alat
pleuroskop akan dimasukkan melalui hirisan (potongan) kecil yang dibuat
pada sisi dada, di antara tulang rusuk.
Cecair berlebihan, nanah atau darah akan dikeluarkan kesemuanya menggunakan alat pleuroskop.
Ruang selaput paru-paru akan kelihatan lebih jelas apabila cecair
dan sebagainya telah dikeluarkan. Ruang paru-paru dan kedua-dua selaput
paru-paru kemudian akan diperiksa.
Jika terdapat apa-apa yang tidak normal, biopsi akan dilakukan untuk
ujian lanjut. Semua bahagian yang melekat juga akan cuba dileraikan.
Setelah itu, satu tiub akan dimasukkan ke ruang tulang rusuk di
bawah tempat pleuroskop dimasukkan tadi. Prosedur ini biasanya hanya
mengambil masa satu hingga satu setengah jam.
* Rawatan tibi ekstrapulmonari
Secara umumnya, rawatan untuk tibi ekstrapulmonari adalah sama dengan tibi pulmonari.
Perbezaannya cuma pada jangka masa rawatan. Jumlah jangka masa
rawatan dipanjangkan dari enam bulan ke sembilan bulan atau satu tahun
bergantung kepada jenis tibi.
Rawatan menggunakan kortikosteroid diberi untuk penyakit tibi yang
menyerang bahagian-bahagian di mana ruang adalah kecil dan boleh
tersumbat disebabkan oleh keradangan.
Kortikoteroid diketahui boleh mengurangkan dan mengawal keradangan dan boleh digunakan untuk tibi pada bahagian:
- Jantung dan selaput jantung
- Otak dan cecair otak
- Genitourinari (buah pinggang, alat kelamin)
Rawatan adkjunktif seperti pembedahan jarang dilakukan untuk
penyakit tibi ekstrapulmonari. Pembedahan untuk tibi di selaput jantung
kadang-kala terpaksa dilakukan supaya cecair boleh dikeluarkan untuk
memudahkan jantung berdenyut. Kajian menunjukkan rawatan ini
mengurangkan kematian dan kadar sembuh yang lebih pantas.
Saraf yang terhimpit akibat tibi tulang belakang pula perlu
dilegakan dengan pembedahan di bahagian tulang tersebut kerana jika
tidak dilakukan, saraf tulang belakang mungkin mengalami kerosakan
berkekalan dan pesakit berkemungkinan lumpuh.
Nanah di bahagian abdomen yang banyak boleh dikeluarkan melalui
pembedahan kerana rawatan pengubatan tidak boleh sampai ke kawasan
tersebut.
* Kesimpulan
Semua organ di dalam badan boleh dijangkiti oleh kuman tibi melalui
saluran darah tetapi semua tibi ekstrapulmonari, melainkan pada
bahagian larinks, tidak berjangkit dan pesakit tidak perlu diasingkan.
Sesetengah rawatan bagi tibi ekstrapulmonari mengambil masa lebih
panjang iaitu antara sembilan bulan hingga ke setahun berbanding tibi
pulmonari.
Ada tibi ekstrapulmonari seperti di bahagian otak dan jantung yang boleh membawa maut jika tidak dirawat dari peringkat awal.
Kaedah rawatan pengubatan boleh disusuli atau disertai dengan
rawatan prosedur invasif jika membahayakan nyawa pesakit, seperti
berlakunya empyema, hidrocephalus atau konstirktif perikarditis.
Rawatan pengubatan berpanjangan hendaklah diawasi dengan DOT
(directly observed therapy) bagi memastikan pesakit mengambil ubat
mengikut arahan doktor.
dicetak dari utusan online
Bahagian kedua
TIBI ekstrapulmonari (luar paru-paru) berpunca
daripada penularan kuman tibi melalui darah. Tibi ekstrapulmonari ialah
jangkitan yang menyerang mana-mana bahagian badan yang di luar paru
termasuk selaput paru-paru.
Tibi ekstrapulmonari boleh menjangkiti mana-mana sahaja bahagian badan termasuk:
- Larinks kelenjar
- Selaput paru-paru jantung
- Usus hati
- Peritoneum otak dan selaput otak
- Tulang kulit
Tibi laringitis pula adalah akibat daripada perebakan kuman tibi secara terus dari paru-
paru melalui bronkus, trakea dan ke larinks.
Risiko untuk mendapat jangkitan daripada pesakit tibi laringitis
adalah sangat tinggi kerana getaran peti suara mengeluarkan
berjuta-juta kuman tibi secara aerosol ke udara..
* Tibi kelenjar
Kelenjar yang paling biasa diserang tibi ialah kelenjar (limfa) di
bahagian leher. Simptom utama ialah kebengkakan pada kelenjar leher
secara perlahan-lahan tanpa rasa sakit.
Masa beberapa minggu akan berlalu apabila pesakit mula perasan
bengkak di lehernya. Kurang daripada 20 peratus pesakit mengalami
simptom lain seperti berat badan menurun, demam, kurang selera makan,
penat atau rasa sakit.
Jika bengkak limfa ini dibiarkan begitu sahaja tanpa rawatan, ia
akan menjadi kronik dan pesakit hanya akan berjumpa doktor apabila
limfa bernanah dan pecah atau terbentuknya sinus yang mengeluarkan
nanah tidak berhenti.
Jika kelenjar yang terlibat adalah di bahagian sisi trakea atau sisi
bronkus, pesakit dewasa akan mengalami simptom seperti kurang selera
makan, turun berat badan, demam, sakit dada kronik, letih atau tiada
simptom langsung, tetapi terdapat kelainan dalam imej imbasan sinar-X
dada.
Bagi kanak-kanak pula, simptom adalah berkaitan dengan tibi di dalam
bronkus, di mana simptom utama adalah batuk yang sangat teruk.
Apabila bronkus tersumbat secara perlahan-lahan, nafas kanak-kanak
akan berbunyi, berlakunya sesak nafas, dan seterusnya kegagalan
pernafasan akibat saluran pernafasan tersumbat dan paru-paru tidak
boleh mengembang.
* Jangkitan tibi berlainan
- Radang pada selaput paru-
paru (pleuritis) menyebabkan cecair selaput paru-paru bertambah
(pleural effusion). Jika tidak dirawat, ini boleh bertukar menjadi
nanah (empyema).
Satu lagi komplikasi tibi pleuritis ialah pengumpulan angin antara
dua selaput paru-paru dipanggil pneumotoraks. Pesakit boleh mengadu
sesak nafas, sakit dada atau sakit di dada semasa menarik nafas.
- Tibi usus pula biasanya disebabkan oleh kuman tibi dari kahak yang
ditelan. Tempat jangkitan yang paling utama di usus ialah di kawasan
ileoceal dan perirektal.
Rasa sakit di bahagian-bahagian tersebut juga boleh menyerupai sakit
apendiks atau kanser usus besar. Tibi peritoneum (ruang abdomen) boleh
membentuk cecair serus di dalam kaviti peritoneum dan perut kelihatan
buncit disebabkan cecair.
- Tibi selaput otak (meningitis) mengakibatkan terbentuk lebihan
cecair di dalam selaput otak, hasilnya ventrikel otak mengembang dan
boleh tersumbat. Ini dikenali sebagai hidrocephalus (hidro-air,
cephalus-kepala).
- Tibi otak. Jangkitan kuman tibi pada otak boleh menyebabkan otak
membengkak dan saraf-saraf penting di bahagian bawah otak terhimpit
mengakibatkan mata kabur, mata juling dan pandangan menjadi dua (double
vision). Ujian tomografi berkomputer (computerised tomography atau CT)
otak akan menunjukkan kehadiran tuberkuloma.
- Tibi selaput jantung. Ini boleh menyebabkan terkumpul cecair di
dalam selaput jantung dan jika terlalu banyak ia menghalang jantung
daripada berdenyut, dipanggil constrictive pericarditis.
Pesakit mungkin mengadu sesak nafas, kaki boleh membengkak dan
pesakit tidak boleh baring dan terpaksa tidur dalam keadaan duduk. Ini
adalah suatu keadaan kecemasan dan cecair perlu dikeluarkan dengan
segera, jika tidak jantung boleh berhenti berdenyut dan membawa maut.
- Buah pinggang adalah organ yang mempunyai banyak pengaliran darah,
oleh yang demikian jangkitan melalui darah ke orang berkenaan adalah
agak biasa. Tempat-tempat yang boleh dijangkiti ialah ginjal, saluran
buah pinggang dan pundi air kencing.
Disebabkan saluran buah pinggang adalah halus, keadaan radang kepada
kuman tibi menyebabkan saluran ini tersumbat dan jika tidak dirawat
boleh menyebabkan air kencing dari ginjal tersumbat dan pesakit tidak
membuang air kecil. Ini boleh berakhir dengan kegagalan buah pinggang.
- Tibi juga boleh menjangkiti bahagian alat kelamin lelaki pada
prostat dan ependidimis sementara alat kelamin wanita di saluran (tiub)
falopian dan bahagian rahim, kedua-duanya boleh mengakibatkan
kemandulan.
- Tibi tulang paling biasa berlaku pada tulang belakang dan bahagian tulang yang besar seperti di lutut dan tulang pinggul.
* Diagnosis tibi ekstrapulmonari
Spesimen dari bahagian yang disyaki terlibat akan diambil untuk
ujian sapuan terus pewarnaan AFB (acid-fast bacilli) dan untuk
dikulturkan. Spesimen yang dimaksudkan boleh diambil dari:
- darah aspirasi kelenjar
- cecair paru-paru cecair peritoneum
- cecair sendi cecair jantung
- cecair selaput otak aspirasi bronkus
- air tulang sum-sum
Ujian biopsi juga boleh dilakukan untuk memastikan tiada penyakit
lain seperti barah limfa, leukaemia dan barah-barah yang lain pada
bahagian yang dijangkiti.
Biopsi boleh dilakukan pada:
* Limfa
* Selaput paru-paru
* Selaput jantung jika pesakit tidak menunjukkan tanda-tanda pulih apabila dirawat
* Rawan sendi atau tulang
* Prosedur Pleuroskopi
Ini adalah prosedur yang digunakan untuk mendiagnosis dan merawat
masalah pengumpulan cecair atau angin yang berada di ruang selaput
paru-paru.
Pesakit diberi ubat bius supaya tidak berasa sakit dan tidak sedar
semasa prosedur dijalankan. Pesakit akan dibaringkan ke sisi dan alat
pleuroskop akan dimasukkan melalui hirisan (potongan) kecil yang dibuat
pada sisi dada, di antara tulang rusuk.
Cecair berlebihan, nanah atau darah akan dikeluarkan kesemuanya menggunakan alat pleuroskop.
Ruang selaput paru-paru akan kelihatan lebih jelas apabila cecair
dan sebagainya telah dikeluarkan. Ruang paru-paru dan kedua-dua selaput
paru-paru kemudian akan diperiksa.
Jika terdapat apa-apa yang tidak normal, biopsi akan dilakukan untuk
ujian lanjut. Semua bahagian yang melekat juga akan cuba dileraikan.
Setelah itu, satu tiub akan dimasukkan ke ruang tulang rusuk di
bawah tempat pleuroskop dimasukkan tadi. Prosedur ini biasanya hanya
mengambil masa satu hingga satu setengah jam.
* Rawatan tibi ekstrapulmonari
Secara umumnya, rawatan untuk tibi ekstrapulmonari adalah sama dengan tibi pulmonari.
Perbezaannya cuma pada jangka masa rawatan. Jumlah jangka masa
rawatan dipanjangkan dari enam bulan ke sembilan bulan atau satu tahun
bergantung kepada jenis tibi.
Rawatan menggunakan kortikosteroid diberi untuk penyakit tibi yang
menyerang bahagian-bahagian di mana ruang adalah kecil dan boleh
tersumbat disebabkan oleh keradangan.
Kortikoteroid diketahui boleh mengurangkan dan mengawal keradangan dan boleh digunakan untuk tibi pada bahagian:
- Jantung dan selaput jantung
- Otak dan cecair otak
- Genitourinari (buah pinggang, alat kelamin)
Rawatan adkjunktif seperti pembedahan jarang dilakukan untuk
penyakit tibi ekstrapulmonari. Pembedahan untuk tibi di selaput jantung
kadang-kala terpaksa dilakukan supaya cecair boleh dikeluarkan untuk
memudahkan jantung berdenyut. Kajian menunjukkan rawatan ini
mengurangkan kematian dan kadar sembuh yang lebih pantas.
Saraf yang terhimpit akibat tibi tulang belakang pula perlu
dilegakan dengan pembedahan di bahagian tulang tersebut kerana jika
tidak dilakukan, saraf tulang belakang mungkin mengalami kerosakan
berkekalan dan pesakit berkemungkinan lumpuh.
Nanah di bahagian abdomen yang banyak boleh dikeluarkan melalui
pembedahan kerana rawatan pengubatan tidak boleh sampai ke kawasan
tersebut.
* Kesimpulan
Semua organ di dalam badan boleh dijangkiti oleh kuman tibi melalui
saluran darah tetapi semua tibi ekstrapulmonari, melainkan pada
bahagian larinks, tidak berjangkit dan pesakit tidak perlu diasingkan.
Sesetengah rawatan bagi tibi ekstrapulmonari mengambil masa lebih
panjang iaitu antara sembilan bulan hingga ke setahun berbanding tibi
pulmonari.
Ada tibi ekstrapulmonari seperti di bahagian otak dan jantung yang boleh membawa maut jika tidak dirawat dari peringkat awal.
Kaedah rawatan pengubatan boleh disusuli atau disertai dengan
rawatan prosedur invasif jika membahayakan nyawa pesakit, seperti
berlakunya empyema, hidrocephalus atau konstirktif perikarditis.
Rawatan pengubatan berpanjangan hendaklah diawasi dengan DOT
(directly observed therapy) bagi memastikan pesakit mengambil ubat
mengikut arahan doktor.
dicetak dari utusan online
Thu 14 Aug 2008, 8:17 pm by angellus_aniq
nak elakkan tibi sejak azali lagi bagus kite mgamalkan minum air suam lepas bangun tido setiap pagi...itu bole mgelakkan dari kena tibi....mencegah lebih baik dari berubat...lepas tu tawakal...insyAllah bkesan...tapi kalo bagi yg da kena tibi tu...kena berubat la cari ikhtiar.ubat tu ikhtiar jerk....selebihnye Allah yg akan bagi kite sembuh ke x...Dia yg berkuasa kan....kalo dia nak hambanye itu sembuh,sembuh la ia....kalo Dia xmau bagi sembuh...berubat la cara mane pun memang xkan sembuh.teringat sebuah hadis yg berbunyi firman Allah S.W.T......'jika Aku bkehendak kan sesuatu benda,akan jadi la dia.....' dlm bahasa arab dia....'kun fayakun'....itu ayat al quran yakni bahasa arab....tapi tidak la Allah itu mgunakan pertuturan arab...para2 forum jgn terpesong situ...itu hanya la ayat yg diperturunkan dlm ayat al quran...nabi kite dulu kan org arab...dari kabilah bani hashim......yg benar datangnye dari Allah S.W.T.....yg salah datangnye dari kelemahan aniq sendiri...sekian,terima kasih utk para2 forum smer...selamat berpose n berpost....
Fri 15 Aug 2008, 1:27 am by MLT_hidayah
kalu boleh jika ada salah seorang ahli keluarga dijangkiti TIBI, cepat2 1 family pegi klinik cek..sbb TIBI menjangkiti melalui udara...beware ya,... 
Fri 15 Aug 2008, 6:37 pm by angellus_aniq
org sekarang lebih dulu ingat kehidupan di bumi...dorang lupe di akhirat.......dorang lebih suke mrealisasikan alam yg nyata berbanding alam ghaib....org sekarang bukan tuhan dulu yg dia ingat....tapi KK or HOSPITAL dulu yg diingat....KENAPA? manusia semakin lupe...........
Sat 16 Aug 2008, 2:11 am by MLT_hidayah
disamping mengingati Tuhan kita kene jugak berusaha utk mengubati penyakit..tanpa usaha kesembuhan x akan terjadi...
Sat 16 Aug 2008, 9:17 pm by Mohd.Azlan
Macam kes TB saya ari 2...MDR.Lapor balai,Sebab cari dekat sabah hilang,jumpa dkt pahang....lepas 2 dekat singapore...mampui 
@#$%^&
@#$%^&
Mon 18 Aug 2008, 4:12 pm by angellus_aniq
MLT_hidayah wrote:disamping mengingati Tuhan kita kene jugak berusaha utk mengubati penyakit..tanpa usaha kesembuhan x akan terjadi...
berusaha tu ikhtiar ler.....yg penting ingat tuhan dulu then baru ikhtiar cari ubat2 di klinik or maner2....
Mon 18 Aug 2008, 7:20 pm by MLT_hidayah
TIBI merebak melalui udara...
Tue 19 Aug 2008, 10:05 am by angellus_aniq
hmm....jaga2 dengan udara yg disedut....malang tidak berbau...tapi kentut dayah memang berbau...ahaks
Wed 20 Aug 2008, 12:21 am by MLT_hidayah
halu...sini psl TIBI k?
nak ckp psl kentut pegi kt borak2 kosong...
nak ckp psl kentut pegi kt borak2 kosong...
Wed 20 Aug 2008, 10:00 am by PpKp_ Harith
punca utama peningkatan penyakit tibi ialah kemasukan pendatang asing tampa kawalan.
klu dulu ada FOMEMA..diorg la bt penapisan kesihatan kat sn...skrg xtau diorg ni bt apa kat sana..hhuhuuuuu.
nm je barisan hadapan..tp telepas jugak..baik xpayah ada
klu dulu ada FOMEMA..diorg la bt penapisan kesihatan kat sn...skrg xtau diorg ni bt apa kat sana..hhuhuuuuu.
nm je barisan hadapan..tp telepas jugak..baik xpayah ada
Thu 21 Aug 2008, 1:22 am by MLT_hidayah
owh yer ker?
rupanya kes kemasukan pendatang pun ada kaitan dgn TIBI jugak yer...
brulaa dayah tau...
rupanya kes kemasukan pendatang pun ada kaitan dgn TIBI jugak yer...
brulaa dayah tau...
Thu 21 Aug 2008, 4:52 pm by noor_asmidar
pendatang yg bwk kuman TB tapi yang rmai kna org kite lah...
' Hidup perawat TB"
' Hidup perawat TB"
Thu 21 Aug 2008, 7:22 pm by angellus_aniq
simpton2 tibi????
*ps : ade org kena sound ke.....hikhik
*ps : ade org kena sound ke.....hikhik
Fri 22 Aug 2008, 1:29 am by MLT_hidayah
kan cik fieza dh terangkan panjang berjela2...
en aniq x baca ker?
batuk berpanjangan hingga berbulan2...
sesak nafas...
sakit dada,,,,
penurunan berat badan..
hilang selera makan....
demam..
bengkak pd leher...
en aniq x baca ker?
batuk berpanjangan hingga berbulan2...
sesak nafas...
sakit dada,,,,
penurunan berat badan..
hilang selera makan....
demam..
bengkak pd leher...
Fri 22 Aug 2008, 9:03 am by Ppkp Rey
MLT_hidayah wrote:owh yer ker?
rupanya kes kemasukan pendatang pun ada kaitan dgn TIBI jugak yer...
brulaa dayah tau...
bkn tibi sj dayah
lain2 kes pun byk
contoh demam kepialu....
ms salmon kerja CDC dulu kes dmm Kepialu ni banyak dari bangladesh
TIBI byak dr org indon
sifilis byk dr indon n viatnam
Fri 22 Aug 2008, 4:19 pm by angellus_aniq
harap2 di jauhi dari tibi n penyakit2 yg lain.
Sat 23 Aug 2008, 4:59 pm by MLT_hidayah
kalu BFMP mcm mn lak? dr pendatang jugak ker?
Mon 25 Aug 2008, 7:08 pm by angellus_aniq
asal org indon banyak kena tibi salmon?
Last edited by angellus_aniq on Tue 26 Aug 2008, 1:52 pm; edited 1 time in total
Last edited by angellus_aniq on Tue 26 Aug 2008, 1:52 pm; edited 1 time in total
Tue 26 Aug 2008, 1:16 am by MLT_hidayah
angellus_aniq wrote:asal org indon banyak keje tibi salmon?
TIBI bukan keje laa en.aniq..TIBI tu penyakit..hihihihi
Tue 26 Aug 2008, 3:36 am by WiraTempur
biasanya kalau dah batuk 2 minggu sepatutnya dah kena buat saringan untuk tibi,mana2 ppp yang duk kk tu kena buat saringan amik darah dan cek sputum/kahak AFB sebab tu kita kena alert pasal penyakit ni kerana dia berjangkit kepada orang lain..........
Tue 26 Aug 2008, 10:41 am by Ppkp Rey
MLT_hidayah wrote:kalu BFMP mcm mn lak? dr pendatang jugak ker?
BFMP tu dibuat utk test malaria n Filariasis (kaki gajah)
selalu dibuat di kilang2 n tapak2 pembinaan yg ada warga2 asing
kekadang ada la jugak result yg positif dr warga2 asing ni
klu pulau pinang BFMP ni byk dibuat ms musim durian
sbb bayak PATI ni masuk berpenyakit malaria ms tu
rakyat2 tempatan pun kita buat terutama mereka2 yg berumah ditepi2 sungai n bukit2 bukau
Tue 26 Aug 2008, 10:45 am by Ppkp Rey
angellus_aniq wrote:asal org indon banyak keje tibi salmon?
mungkin sbb diorg xdak suntikan BCG
kat malaysia baru2 lahir dh disuntik BCG
umur 12 tahun pun kn lg
tp suntikan cmnpun klu body kita xkuat akan kn jgak
Tue 26 Aug 2008, 1:53 pm by angellus_aniq
oic...paham sda...huhuhu.
Page 1 of 3 • 1, 2, 3
Similar topics» Tuberkulosis / Penyakit Tibi
» Penyakit TB : Tuberkulosis tegar dan masih bertahan
» PERLUNYA VAKSINASI UNTUK PENYAKIT-PENYAKIT UMUM
» macam ne nak lebel slaid TIBI untuk program blind rechecking
» BACTEC MGIT 960
» Penyakit TB : Tuberkulosis tegar dan masih bertahan
» PERLUNYA VAKSINASI UNTUK PENYAKIT-PENYAKIT UMUM
» macam ne nak lebel slaid TIBI untuk program blind rechecking
» BACTEC MGIT 960
Permissions in this forum:
You cannot reply to topics in this forum
» 1 januari 2024
» PENDAFTARAN EVENT REUNION JURU X-RAY (BATCH38)
» Langkah cegah osteoporosis buat wanita
» PANDUAN - RUANG NIAGA DAN JUAL-BELI
» patut x juruxray ada elaun kritikal???
» Diploma Lanjutan Sonografi
» nk tukar suka sama suka..
» Bayi disumbat dalam kotak ditemui bernyawa
» 2017 PENUH MAKNA
» FORUM PARAMEDIK 2021
» mari sembang dengan saya
» mn otai2 forum paramedik?
» Photo - Department of Nuclear Medicine, Radiotherapy and Oncology,
» Kenaikan elaun COLA bantu penjawat awam: Cuepacs
» Jawatan Kosong Jururawat
» Dari MeJa KaiNKaPaN
» Koleksi Puisi Fieza | MARI KITA BERPUISI..
» Paramedic.BBFR.Net - Kemerosotan? Respond please!
» Antara Perlembagaan dan Gunung Kinabalu